اتصال لوله فولادی به لوله پلی اتیلن

اتصال لوله فولادی به لوله پلی اتیلن(Transition fitting): از این نوع اتصال برای وصل آردن لوله فولادی به لوله پلی اتیلن استفاده می شود واندازه آن متناسب با اندازه لوله می باشد(3/4″ X 25mm).

در مقاله قبلی در مورد این موضوع توضیحاتی ارائه شد که پیشنهاد میکنیم مطالعه فرمایید

برای انشعابگیری ویا تخلیه هوا و گاز ازخطوط تحت فشار گاز شهری از اتصالات مخصوص آه در داخل آن مته ای نیز جهت سوراخ آردن لوله بدون قطع جریان گاز(hot tap) قرار دارد استفاده می شود آه به آنها سه راهی انشعاب     (service tee) وسه راهی تخلیه (purging tee) می گویند .

استاندارد ساخت وآزمایش این نوع اتصالات  ASTM A105 می باشد .

روش ساخت : این نوع اتصالات به روش فرم دهی(forming) بر روی قطعاتی ازلوله بطریق سرد ویا گرم ساخته می شود.

• استاندارد مورد قبول در صنعت نفت وگاز برای مواد وروش ساخت وآزمایش آن ASTM A234 و ASTM A860می باشد آه بسته به نوع مقاومت آن دارای گریدهای مختلف می باشد.

استاندارد مورد قبول در صنعت نفت وگاز برای ابعاد وتولرانسهای مجاز

.می باشد MSS – SP -75  و ANSI B16.28و ANSI B16.9

ضخامت این نوع اتصالات معادل ضخامت لوله ایست آه به آن وصل می شود.

بعنوان مثال برای لوله SCH 40 اتصال  SCH 40 استفاده می شود.

اتصالات محفظه ای (socket weld fitting) و رزوه ای

(threaded fitting) ازجنس  فولاد و آلیاژهای آن:

• ١-موارد استفاده: این نوع اتصالات معمولا دراندازه “٢ وپایینتر آاربرد دارد.

اتصالات محفظه ای برای خطوط لوله ای آه سیالات اشتعالپذیر – سمی ویا گرانقیمت را حمل می آنند و هیچ نشتی مجاز نمی باشد وخطوط انتقال بخار ومواد خورنده آاربرد دارد.

اتصالات رزوه ای برای لوله آشی فرآیندهای آوچك وسرویسهای حمل وانتقال سیالات ومحلهاییكه جوشكاری با اتصالات محفظه ای خطرناك باشد استفاده می شود.

• مزایا : دراتصالات محفظه ای تنظیم آن روی خطوط لوله آوچك برای جوشكاری ساده تراز نوع جوش لب به لب می باشد وجوش به قسمت داخلی لوله نفوذ نمی آند ودراین نوع اتصال چنانچه جوشكاری درست وبا دقت انجام شود محل اتصال بدون نشت خواهد بود.

از مزایای اتصالات رزوه ای آسان سوارآردن آن وعدم نیاز به جوشكاری می باشد.

• معایب : دراتصالات محفظه ای چون هنگام اتصال یك فاصله ای (6mm) بین انتهای لوله وته اتصال وجود دارد سیال در این فاصله حبس می گردد

(pocket liquid) وهمچنین این نوع اتصال برای سیستمهای دارای ارتعاش زیاد ویا سیالات  با خورندگی زیاد توصیه نمی گردد.

در اتصالات رزوه ای مطابق آد ANSI B31.1 برای نقاطی آه سایش زیاد – خوردگی – شوك ویا ارتعاش وجود دارد مجاز نیست ونیز برای دمای بالای ٩٢٥ درجه فارنهایت نباید استفاده شود واز معایب دیگرآن امكان نشت از محل اتصال می باشد آه ممكن است به جوشكاری مجدد نیاز باشد وهمچنین هنگام رزوه آردن لوله مقاومت آن آم می شود.

• روش اتصال :
  • دراتصالات محفظه ای ابتدا انتهای لوله بصورت تخت آماده سازی شده وسپس اتصال در داخل محفظه جا سازی می شود بطوریكه انتهای لوله تا ته محفظه 0.6mm فاصله داشته باشد وسپس دور لوله به اتصال جوشكاری می شود.

• دراتصالات رزوه ای ابتدا لوله از بیرون رزوه شده( male) وداخل اتصال پیچیده می شود البته ممكن است اتصالات دارای دنده رو(male) ویا دنده داخل

(female) باشد آه معمولا دنده رو حالت مخروطی دارد ولی دنده داخلی ممكن است مخروطی ویا مستقیم باشد.استاندارد مورد قبول نوع دنده در صنعت نفت وگاز ANSI B1.20.1(NPT) می باشد ولی نوع متداول آن در ایران ISO R7 ویا

BS 21 آاربرد دارد آه تفاوت آن درنوع دنده وزاویه آن می باشد. 

• انواع مختلف اتصالات محفظه ای و رزوه ای

• یكی از انواع اتصال رزوه ای روپیچ توپیچ (bushing) می باشد آه از آن بعنوان تبدیل استفاده می شود این اتصال دارای دنده خارجی (male) و دنده داخلی (female) می باشد وقسمت آچارخور این نوع اتصال معمولا ٦ گوش است.

درپوش : از این اتصال برای مسدود آردن انتهای مسیرها استفاده می شود وبدو صورت موجود است با دنده داخلی(female) آه به آن Cap گفته می شود ودنده خارجی(male) آه Plug نامیده می شود.  

• بوشن (Coupling) :از این نوع اتصال برای اتصال دو لوله ویا یك لوله به دستگاه استفاده می شود ودارای دنده داخلی (female) ویا محفظه ساآتی می باشد.

ورودی وخروجی بعضی ازبوشنها با هم فرق دارد آه به آن بوشن تبدیل (Reducing coupling) می گویند .

اگر یك طرف اتصال دارای دنده ویا محفظه باشد اصطلاحا Half coupling می گویند

سه راهی (Tee) وچهاراهی (Cross) : این نوع اتصالات جهت انشعابگیری آاربرد داردودارای دنده داخلی (female) می باشد.

زانوی ٤٥و٩٠ درجه (Elbow) برای تغییر مسیر آاربرد دارد.

در زانوهای چپقی(Stud elbow) یكطرف دارای دنده رو وطرف دیگر دنده داخلی دارد.

مغزی (Nipple) :از مغزیها برای اتصال دو وسیله بهم استفاده می شود وعموما دارای دنده خارجی (male) می باشد. مغزیها یا به شكل آهنگری (forge) ساخته می شود آه قسمت آچارخور آن ٤یا٦ گوش است ویا از لوله است آه به اندازه ٢ ویا ٤ اینچ ویا هراندازه دلخواه بریده ورزوه می شود.

ورودی وخروجی بعضی از مغزیها با هم فرق دارد آه به آن مغزی تبدیل (Reducing nipple)   می گویند .

اگر مغزی لوله ای دارای ٢ اندازه مختلف باشد اصطلاحا خمره ای  (Swage nipple) می گویند.

اصطلاحات در مغزیها

اصطلاحات در مغزیها

مهره ماسوره (Union): مهره ماسوره ها اتصالات چند تكه ای هستند آه برای اتصال لوله ویا وسایل به دستگاهها درمحلهاییكه از لحاظ جا ویا حرآت وسایل محدودیت وجود دارد بكار می رود .

رابطه فشار با ضخامت لوله در اتصالات محفظه ای و رزوه ای فولادی

این نوع اتصالات در رده های فشاری ٢٠٠٠و٣٠٠٠و٦٠٠٠و٩٠٠٠ ساخته می شود بطوریكه رابطه ضخامت لوله ها با این نوع رده بندی مطابق جدول زیر می باشد.

استاندارد مواد وروش ساخت وآزمایش اتصالات محفظه ای و رزوه ای فولادی: این نوع اتصالات براساس استاندارد  ASTM A105 ویا BS-1503-161 و یا DIN 17200-C22 ساخته وآزمایش می شوند.

استاندارد ابعاد وتولرانس مجاز اتصالات محفظه ای و رزوه ای فولادی

استاندارد ابعاد وتولرانسهای مجاز این نوع اتصالات ANSI B16.11 و یا

.می باشد BS 3799

٢-٩- اتصالات رزوه ای از جنس چدن داآتیل (Ductile cast iron) ویا چدن مالیبل(Malleable) از لحاظ شكلی مشابه اتصالات بند ٢-٥ می باشد ولی در فشارهای پایین برای سیستمهای آّبّرسانی وگازرسانی آاربرد دارد واستاندارد ساخت آن BS 6681 وابعاد آن مطابق استاندارد  BS 1256ونوع دنده NPT می باشد.

همچنین اتصالات محفظه ای از جنس چدن داآتیل آه برای لوله های آب وفاضلاب آاربرد دارد مطابق استاندارد ISO 2531 می باشد آه با واشر لاستیكی ویا مواد پرآننده مثل سرب وآنف لوله ها را بهم وصل می آند.

اتصالات برنجی وبرنزی رزوه ای آه در رنج فشاری 125psi,150psi,250psi آاربرد دارد طبق استاندارد ASTM B16, B62ساخته می شود واز لحاظ ابعادی مطابق ANSI B16.15می باشد

• اتصالات پلاستیكی : این نوع اتصالات بصورت محفظه ای(Socket type) می باشد آه جهت اتصال- لوله داخل محفظه آن قرار می گیرد :

٣-١- اتصالات PVC :ابتدا اطراف لوله به چسب مخصوص آغشته می گردد وسپس لوله داخل اتصال جازده می شود.

• اتصالات پلی اتیلن وپلی پروپیلن: برای ایجاد اتصال سطح خارجی لوله وسطح داخلی محفظه اتصال  با اتوی مخصوص گرم می شود تا مواد در تماس آن به نقطه ذوب برسد وبعد بلا فاصله لوله داخل اتصال جازده می شود دراین حالت مواد مذاب باهم ممزوج وپس از سرد شدن اتصال محكمی ایجاد می شود.

در اتصالات پلی اتیلن برای ایجاد اتصال محكم ومطمئن از اتصالات

الكتروفیوژن(electrofusion) استفاده می شود در این نوع اتصالات پس از آنكه لوله داخل محفظه اتصال قرار گرفت برای رسیدن محل تماس به نقطه ذوب از یك المنت حرارتی آه داخل اتصال تعبیه گردیده استفاده می شود داخل این المنت پس از جازدن اتصال توسط دستگاه مخصوص جریان الكتریكی برقرار می گردد تا حرارت لازم را ایجاد نماید(شرایط آار بادستگاه وروش جوش در آاتالوگ دستگاه درج گردیده است)

اتصالات فشاری برای لوله های ابزاردقیق و انتقال حرارت :

(compression fitting)  این نوع اتصالات جهت اتصال tube به tube ویا tube به pipe یا دستگاه آاربرد دارد. استاندارد این اتصالات درصنعت نفت وگاز BS4368 می باشد.

برای نشان دادن اندازه ها بصورت زیر عمل می آنند. بعنوان مثال برای اتصال

3/4″OD tube x 3/4″OD tube  :می نویسند tube3/4″ به tube3/4″

که دارای دنده رو باشد pipe3/4″ به tube1/2″ وبرای  اتصال   1/2″OD tube x 3/4″NPT male  :می نویسند

جنس این نوع اتصالات از برنج- فولاد ویافولادهای آلیاژی می باشد .

درشكلهای زیر چند نوع از این اتصالات نشان داده شده است.