طبقه بندی شيرآلات صنعتی
طبقه بندی شيرآلات صنعتی
شيرآلات صنعتي از نظر انرژي به كار رفته جهت به كار انداختن آنها به سه دسته كلي تقسيم ميشوند:
- شيرهاي دستي
- شيرهاي با محرك الكتريكي، پنوماتيكي و يا هيدروليكي
- شيرهاي اتوماتيك يا خودكار
شيرهای دستی
به شيرهايي كه در آنها انرژي مورد نياز براي به كار انداختن شير توسط انسان تامين ميشود شير دستي مـيگوينـد. ايـن شـيرها عمدتا براي قطع و وصل جريان، كنترل بده و انحراف جريان به كار ميروند. شيرهايي كه براي قطع و وصل جريان بـه كـار مـيرونـد مجاز نيستند براي كنترل جريان نيز به كار روند ولي شيرهاي كنترل با در نظر گرفتن مساله ايجاد افت فشار زيادتر مجاز بـه اسـتفاده براي قطع و وصل هستند.
شيرهاي دستي، بر حسب نوع حركت قطعه متحرك در داخل شير مطابق جدول 1-1به چهار گروه تقسيم ميشوند:
- الف – شيرهاي انسداد محوري: در اين نوع شيرها جهت حركت قطعه متحرك موازي جهت جريـان اسـت. شـيرهاي بـشقابي و پيستوني از شيرهاي متداول انسداد محوري هستند.
- ب- شيرهاي كشويي: قطعه متحرك همانند دريچهاي عمل كرده كه در جهت عمود بر جريان حركت است. شيرهاي دروازهاي از نوع شيرهاي كشويي هستند.
- ج- شيرهاي گردان: قطعه متحرك را يك توپي يا صفحه ديسك تشكيل ميدهد كه اين قطعه با چرخش حول محور ساقه شير، باعث قطع جريان ميشود. شيرهاي توپي، بشقابي و پروانهاي از شيرهاي متداول گردان هستند.
- د – شيرهاي بدنه انعطافي: در اين نوع شير قطعه متحرك با خم كردن بدنه انعطافي شير باعث قطع جريان ميشود. از شـيرهاي متداول اين طبقه ميتوان شيرهاي فشردني و شيرهاي ديافراگمي را نام برد
انتخاب نوع شيرهای دستی
براي انتخاب نوع شيرهاي دستي توجه به دو عامل روش تنظيم جريان توسط قطعه متحرك )ديـسك( و نحـوه عبـور جريـان از درون شير ضروري است. شيرهايي كه براي قطع و وصل جريان به كار ميروند در صورت بازشدگي كامل، افت فشار نا چيزي دارند و جريان به صورت مستقيم از درون شير عبور ميكند.
شيرهاي انسداد محوري به خاطر پر پيچ و خم بودن مسير جريان داراي افت فشار بالايي بوده و كمتر بـه منظـور قطـع و وصـل استفاده ميشوند.
شيرهای كنترل بده
شيرهاي كنترل بده براي تنظيم مقدار جريان به كار ميروند. شيرهاي انـسداد محـوري بـراي ايـن منظـور مناسـبند زيـرا مقـدار بازشدگي دهانه شير را ميتوان متناسب با بده مورد نظر تنظيم كرد. شيرهاي گردان و نيز بدنـه انعطـافي از مكـانيزم كنتـرل جريـان خوبي برخوردارند. اما كنترل در محدوده معيني از دهانه شير صورت ميپذيرد.
شير دروازه اي كه در آن ديسك دايرهاي در درون نشيمن دايرهاي شير ميلغزد، به دليل ايجاد تلاطم و خلاءزايي به ويژه در زمـاني كه شير در حال بسته شدن باشد براي كنترل جريان به كار نميرود.
