استاندارد و عملیات لوله گذاری

در مقاله قبلی در مورد عملیات لوله گذاری توضیحاتی را ارئه دادیم در این مقاله توضیحات بیشتری با عنوان استاندارد و عملیات لوله گذاری را خدمت بازدید کنندگان محترم ارائه خواهیم داد

مقدمه استاندارد و عملیات لوله گذاری

در آبیاری تحت فشار (انواع بارانی و موضعی) به منظور انتقال آب از محل منبع تا ابتدای اراضـی و نیـز توزیـع آب در سـطح اراضی و تأمین فشار و دبی مورد نیاز وسایل خروجی آب (انواع آب پاشـها و گسـیلنده هـا)، از انـواع خطـوط لولـه بـا تحمـل فشـار و جنس های متفاوت (باتوجه به نوع و شرایط روش آبیاری تحت فشار ) استفاده می شود.

مشخصات فنی ارائه شده در این فصل، دربرگیرنده کارهای مربوط به انواع خطوط لولـه مـورد اسـتفاده در طرحهـای آبیـاری تحت فشار از محل منبع تا محل مصرف میباشد.

نظر به اینکه مصالح مصرفی در پیمان مانند لوله و متعلقات آن، شیرها و مصـالح ، توسـط کارفرمـا تـأمین مـیشـود، در ایـن مشخصات فنی در مورد مشخصات . ساخت مصالح برحسب لزوم تنها به استانداردهای مربوطه اشاره می شود.

مصالح تحویلی کارفرما باتوجه به شرایط قید شده در اسناد پیمان در محلهـای پـیشبینـی شـده،نگهداری و بـه هنگـام اجـرا مطابق برنامه زمان بندی تفصیلی اجرای کار در اختیار پیمانکار قرارداده میشود. در این مشخصات فنی محل انبارهای مصالح تحـویلی کارفرما به نام انبارهای اصلی (دپواصلی) نامیده می شود. مسئولیت پیمانکار از زمان تحویل گرفتن این مصـالح از انبـار اصـلی شـروع میشود. در صورتیکه کارفرما بخواهد مصالح را در محل تولید به پیمانکار تحویل نماید پیمانکار موظف است نسبت به تحویل گـرفتن مصالح اقدام نماید.

پیمانکار در کلیه مراحل بارگیری، حمـل ، بارانـدازی، انبـارداری ، نگهـداری و نصـب مصـالح تحـویلی، براسـاس منـدرجات ایـن مشخصات فنی، استانداردهای مربوطه، دستورالعملهای توصیه شده توسط سازندگان مسئولیت کامل دارد. برای مـواردی کـه در ایـن مشخصات و سایر اسناد پیمان به آنها اشاره نشده ، براساس درخواست پیمانکار، بایستی مهندس مشاور ناظر نسبت به تبیـین و ابـلاغ کتبی مشخصات فنی تکمیلی اقدام نماید.

نصب لوله بر روی پایه و نظایر آن، همچنین کارهایی مانند تونل زنی، نقب زنی، حفاری افقی و روشهای مشابه دیگر، جـزو ایـن مشخصات فنی محسوب نمیشود و جزئیات آنها برحسب مورد باید در مشخصات فنی خصوصی طرح ارائه گردد.

تعاریف عمومی

به منظور درك صحیح و یکنواخت از این مشخصات فنی و جلوگیری از تعابیر مختلـف در بـه کـارگیری احتمـالی منـدرجات ایـن مشخصات فنی عمومی شبکه آبیاری تحت فشار، تعاریف عمومی به شرح زیر ارائه شده است :

• شبکه خطوط لوله – شبکه خطوط لوله در طرحهای آبیاری تحت فشار شامل لوله های انتقال و توزیع آب میباشد که آب مورد نیاز طرح را از محل منبع تحویل و به آخرین نقاط خروجی شبکه (گسیلندهها و آبپاشها) میرساند.
• خط لوله – خط لوله عبارتست از لوله ها، اتصالیها، متعلقات، شیرها، لوازم تکمیلی، حوضچهها، آدم روها و سایر سـازههـای
• مربوطه که در خط لوله به کار گرفته می شود. احداث خط لوله بعنوان یک سازه هیدرولیکی بـه ترتیـب شـامل حفـر ترانشـه
• روباز، پی سازی (در صورت نیاز)، بستر سازی، نصب لولـه، خـاکریزی مرحلـه اول، آزمـایش هیـدرولیکی، خـاکریزی نهـایی، شستشو، تست، راه اندازی و کارهای تکمیلی مانند احداث حوضچه ها، آدم روها و نصب شیرها به منظـور اجـرای کامـل کـار است.
• ترانشه لوله گذاری – ترانشه لوله گذاری عبارتست از کانالی که براساس نقشه هـای اجرائـی طـرح و مسـیرهای پـیش بینی شده و مشخصات فنی به منظور قراردادن لوله، اتصالیها و متعلقات احداث میشود.
• رقوم ارتفاعی – عدد ارتفاعی نقاط مورد نظر نسبت به سطح آب دریاهای آزاد در سیستم کشوری (NCC) و یـا سیسـتم محلی (BM) رقوم ارتفاعی میباشد.
• رقوم زیر لوله – رقوم پائین ترین نقطه داخل لوله (نه در محلهای اتصال) را رقوم زیر لوله گویند.
• رقوم – رقوم بالای لوله عبارتست از رقوم بالاترین نقطه خارج لوله یا تاج لوله (نه در محل اتصال)
• رقوم زمین طبیعی – رقوم سطح زمین در مسیر لوله گذاری و تأسیسات مربوطه، قبل از شروع کار را رقوم زمـین طبیعـی نامند. .
• رقوم کف ترانشه – رقوم زیر کف ترانشه رقوم کف ترانشه گفته می شود.
• عمق ترانشه – عمق ترانشه عبارتست از اختلاف ارتفاع بین کف ترانشه و متوسط رقوم زمین طبیعـی یـا زمـین اصـلاح شده در بالای ترانشه. در شرایطی که نیاز به پی سازی زیر بستر لوله باشد، این عمقمتناسباً افزایش می یابد.
• عرض ترانشه – منظور از عرض ترانشه، عرض کف ترانشه است.
• شیب طولی – نسبت اختلاف رقوم زیر لوله بین دو نقطه موردنظر به فاصله آن دو نقطه را شیب طولی گویند.
• پی سازی ترانشه – منظور از پی سازی ترانشه، محلهای عبور لوله از زمینهای با خاك و بـا مصـالح نـامرغوب لجنـی و نظایر آن، تعویض مصالح نامرغوب با مصالح مناسب و آماده سازی بستر به منظور بهبود و تثبیت آن است.
• لوله سخت – لوله ای که در مقابل بار خارجی ، قبل از شکستن تغییر شکل نمی.دهد مانند لولههای آزبست سیمان، چـدن نشکن و لوله بتنی را لوله سخت نامند. www
• لوله قابل انعطاف – لوله ای که در مقابل بار خارجی، قبل از شکستن تغییر شکل میدهـد. ماننـد لولـههـای پلاسـتیکی و فولادی را لوله قابل انعطاف گویند.
• قطر لوله، متعلقات و شیرها – منظور قطر نامی آنها است که در استانداردهای بینالمللی یـا جـداول سـازندگان تعریـف میشود.
• اتصالی – منظور از اتصالی، قطعات و لوازمی است که دو قطعه لوله یا متعلقات آن را به هم متصل میکند ماننـد مانشـون، گلنر، اتصال مکانیکی (کوپلینگ) ، واشر، فلنج، رابط، بوشن، مهره ماسوره و 000
• متعلقات – منظور از متعلقات لوازمی است که یا خط لوله را به شیرها متصل میکند یا در تغییـر مسـیر لولـه گـذاری بکـار گرفته می شود. مانند زانو، سه راه، تبدیل
• محدوده حریم خط لوله – محدوده حریم خط لوله عبارتست از حداقل عرض محدودهای کـه بتـوان بـه راحتـی لولـه را ریسه نموده و استقرار و تردد ماشین آلات لوله گذاری به راحتی صورت گیرد و اجرای عملیات خاکی شامل تسـطیح و آمـاده سازی حریم، حفاری ترانشه، دپوی خاك، خاکریزی مجدد و حمل خاك اضافی به راحتی انجام پذیرد.
• جاده عملیاتی- جاده عملیاتی عرض قسمت موردنظر از حریم خط لوله میباشد که به منظور نقل و انتقـال ماشـین آلات، ریسه نمودن لوله، کندن ترانشه هنگام اجرای عملیات و نیز بهره بـرداری و نگهـداری از خـط لولـه در دوران بهـره بـرداری، مورد استفاده قرار میگیرد.
• خاك انتخابی – منظور از خاك انتخابی یا خاك مناسب برای خاکریزی در زیر، اطراف و روی لوله، خاکی است کـه دارای عاری از مواد آلی، خاکهای یخ زده، سنگهای درشت، شاخه و ریشه درختان باشد
• زمین سنگی- زمین سنگی، زمینی است که برای کندن آن مصرف مواد سـوزا و منفجـره ضـروری بـوده و یـا اسـتفاده از ماشین آلات سنگین (مانند . بولدوزر) با قدرت بیش از 300 اسب بخار نیاز می باشد.
• زمین ریزشی : زمینی که برای کندن آن تمهیدات خاصی مانند چوب بست یا سپرکوبی لازم بـوده و یـا بایـد ترانشـه بـا شیب مناسبی که از ریزش کلی خاك ممانعت کند حفر گردد را زمین ریزشی نامند.
• زمین معمولی : منظور از زمین معمولی زمینهای خارج از تعاریف زمین سنگی و زمین ریزشی میباشند.

نکات مشترك لوله گذاری

استانداردهای فنی مصالح لوله گذاری

پیمانکار تحویل می شود. کارفرما موظف است که با رعایت کامل این مشخصات فنی(عمومی) و دستورالعملهای مربوطه اقدام به تهیه مصالح مناسب و مورد قبول نموده و آنها را به موقع تحویل پیمانکار دهد.

کلیه مصالح مورد نیاز لوله گذاری (لوله، اتصالیها، متعلقات، شیرها و مصالح.حفاظت لوله) از انواعی که دارای استانداردهای مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) و سایر استانداردهای معتبر و ،توسط کارفرما تأمین میشود

استانداردهای فنی اجرای کار

مشخصات فنی حاضر به منظور اجرای کامل لوله گذاری شامل تحویل، بارگیری، حمل مصالح ، نصب، آزمایش و راه اندازی میباشد. چنانچه در مواردی این مشخصات فنی (عمومی) کامل نباشد یا در زمینه مورد نظر مسکوت باشد، در وهله اول باید به استانداردهای مصوب مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) و پس از آن به استانداردهای مورد قبول و معتبر بینالمللی (به ترتیب اولویت ISO ، BSI ، DIN ، AWWA ، (ANSI مراجعه شود. در چنین مواردی مهندس مشاور (طراح) باید مشخصات فنی و دستورالعملهای لازم به منظور تکمیل کامل کار را در اسناد و مدارك طرح ارائه نماید.

پیمانکار موظف است براساس دستورهای تکمیلی مهندس مشاور ناظر و سایر اسناد پیمان نسبت به انجام کامل کار اقدام کند

مصالح، ماشین آلات و ابزار

تهیه لوله ها، اتصالیها، متعلقات، شیرها و مصالح حفاظت لوله ها به عهده کارفرما می باشد، مگر در مواردی که در اسناد و مدارك پیمان و اسناد معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری روش دیگری تصریح شده باشد.

تهیه، تأمین و به کارگیری نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزار کار به منظور اجرای کامل عملیات لوله گذاری، آزمایش، راهاندازی و نگهداری عملیات انجام شده تا زمان تحویل موقت در تعهد و وظیفه پیمانکار خواهد بود.

عملیات مربوط به کارهای آجری، بتنی و فلزی، باید براساس مشخصات فنی طرح و با انطباق با مندرجات آئین نامه بتن ایران (آبا) و همچنین مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی، نشریه شماره 55 معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری اجرا شود.

این مقاله ادامه دارد …