تفاوت شیر فلکه فولادی کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰
شیر فلکه یا شیر دروازه‌ای فولادی یکی از اصلی‌ترین تجهیزات مورد استفاده در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، بخار، آب و فاضلاب است. این شیرها وظیفه قطع و وصل جریان سیال را بر عهده دارند و بسته به نوع فشار کاری، کلاس‌بندی می‌شوند. دو مورد از پرکاربردترین این کلاس‌ها، شیر فلکه فولادی کلاس ۱۵۰ و کلاس ۳۰۰ هستند.
انتخاب میان این دو نوع شیر نیازمند درک دقیق از تفاوت‌ها، کاربردها، مزایا و ویژگی‌های فنی هرکدام است. در این مقاله، به معرفی، مقایسه و راهنمای خرید این دو کلاس پرکاربرد خواهیم پرداخت.
شیر فلکه فولادی به دسته‌ای از شیرآلات صنعتی اطلاق می‌شود که از جنس فولاد ساخته شده و جهت کنترل جریان سیالاتی با دما و فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیر فلکه‌ها به صورت دستی یا موتوری باز و بسته می‌شوند و از آن‌ها در خطوط انتقال سیال، به‌خصوص در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شود.
کلاس (Class) در شیرآلات صنعتی نشان‌دهنده میزان تحمل فشار توسط بدنه شیر در شرایط استاندارد دمایی است. دو کلاس متداول ۱۵۰ و ۳۰۰ بیانگر سطح فشار قابل تحمل هستند:
- کلاس ۱۵۰: برای فشارهای پایین تا متوسط
- کلاس ۳۰۰: برای فشارهای متوسط تا بالا
انواع و ویژگی‌ها
هر دو کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰ از لحاظ ساختار کلی مشابه‌اند اما تفاوت‌هایی در طراحی، مقاومت و کاربری دارند. در ادامه به ویژگی‌های هر کدام به طور خلاصه اشاره می‌شود:
شیر فلکه فولادی کلاس ۱۵۰
- مناسب برای فشار اسمی تا ۲۸۵ psi در دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- ضخامت بدنه کمتر نسبت به کلاس‌های بالاتر
- مناسب برای سیستم‌های آب، هوا، بخار کم‌فشار و مایعات سبک
شیر فلکه فولادی کلاس ۳۰۰
- قابل استفاده تا فشار ۷۴۰ psi در دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- بدنه‌ای با دیواره ضخیم‌تر و فلنج تقویت‌شده
- مناسب برای خطوط بخار پرفشار، فرآیندهای شیمیایی و کاربردهای حساس صنعتی
ویژگی‌های مشترک بین این دو کلاس:
- ساخت از فولاد فورج یا کربن استیل
- دارای فلنج در دو طرف برای نصب
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و فشار
- قابلیت نصب در جهت افقی یا عمودی
عوامل موثر بر قیمت یا کیفیت
قیمت شیر فلکه فولادی کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰ بسته به چند عامل کلیدی متغیر است:
- کلاس فشار: شیرهای کلاس ۳۰۰ به دلیل ساختار قوی‌تر و فشارکاری بالاتر، گران‌تر هستند.
- جنس بدنه و قطعات داخلی: آلیاژهای مقاوم به حرارت و خوردگی قیمت بالاتری دارند.
- برند و کشور سازنده: تولیدکنندگان معتبر داخلی و خارجی (مانند KITZ، Velan، Bonney Forge) قیمت‌های متفاوتی دارند.
- استاندارد ساخت: محصولات دارای استاندارد ASME، API یا DIN از نظر کیفیت و قیمت سطح بالاتری دارند.
- نحوه عملکرد (دستی یا گیربکسی یا موتوری): شیرهای موتوردار یا با گیربکس معمولاً هزینه بیشتری دارند.
- سایز اسمی (NPS): هرچه قطر شیر بیشتر باشد، قیمت افزایش می‌یابد.
مزایا و معایب
مزایای شیر فلکه کلاس ۱۵۰
- قیمت اقتصادی‌تر
- وزن سبک‌تر و نصب آسان‌تر
- کافی برای سیستم‌های با فشار کم
معایب کلاس ۱۵۰
- محدودیت فشارکاری
- مناسب نبودن برای بخار یا سیالات خورنده در فشار بالا
مزایای شیر فلکه کلاس ۳۰۰
- تحمل فشار بیشتر، مناسب برای محیط‌های صنعتی حساس
- عمر مفید بالاتر
- قابلیت استفاده در سیستم‌های بخار، روغن داغ و مواد شیمیایی
معایب کلاس ۳۰۰
- قیمت بالاتر
- وزن بیشتر و نیاز به تجهیزات برای نصب در سایزهای بالا
نکات خرید یا انتخاب
برای انتخاب بین کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰، نکات زیر را حتماً در نظر بگیرید:
- نوع سیال: در سیستم‌های با مایعات معمولی یا گازهای کم‌فشار، کلاس ۱۵۰ کفایت می‌کند.
- فشار کاری سیستم: فشار عملیاتی سیستم نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب کلاس دارد.
- دما و شرایط محیطی: در محیط‌های با دمای بالا یا محیط‌های خورنده، شیر کلاس ۳۰۰ عملکرد بهتری دارد.
- نوع اتصال: مطمئن شوید که اتصال فلنجی شیر با فلنج‌های موجود در سیستم شما مطابقت دارد.
- مکان نصب و فضا: شیرهای کلاس ۳۰۰ بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند و به فضای بیشتری نیاز دارند.
- برند و خدمات پس از فروش: از فروشگاه‌هایی خرید کنید که محصولات دارای ضمانت، اصالت و پشتیبانی فنی باشند.
سوالات متداول
- تفاوت اصلی کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰ در چیست؟
تفاوت در فشار قابل تحمل توسط شیر است؛ کلاس ۳۰۰ مقاومت بالاتری دارد. - آیا می‌توان شیر کلاس ۱۵۰ را به‌جای ۳۰۰ استفاده کرد؟
تنها در صورت اطمینان از پایین بودن فشار کاری مجاز است، وگرنه خطرناک است. - شیر کلاس ۳۰۰ در چه کاربردهایی استفاده می‌شود؟
در خطوط بخار، گاز، روغن داغ و فرآیندهای شیمیایی سنگین. - آیا وزن شیر در انتخاب آن تأثیر دارد؟
بله، برای نصب‌های دیواری یا فضای محدود باید به وزن توجه کرد. - چه استانداردهایی برای این شیرها وجود دارد؟
معمولاً طبق استاندارد ASME B16.34 و API 600 تولید می‌شوند. - آیا امکان نصب افقی وجود دارد؟
بله، شیرهای فلکه‌ای قابل نصب در هر دو حالت افقی و عمودی هستند. - برای فشار ۵۰۰ psi کدام کلاس مناسب‌تر است؟
کلاس ۳۰۰ انتخاب ایمن‌تری خواهد بود. - آیا امکان سفارش با عملگر موتوری وجود دارد؟
بله، بسته به نوع شیر و برند، می‌توان مدل موتوردار سفارش داد. - شیر کلاس ۱۵۰ برای بخار مناسب است؟
فقط در سیستم‌های بخار کم‌فشار و دمای پایین. - چطور از اصالت شیر فلکه اطمینان حاصل کنیم؟
از فروشگاه‌های معتبر با ارائه فاکتور، گواهی تست و شناسنامه فنی خرید کنید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله با تفاوت‌های اصلی شیر فلکه فولادی کلاس ۱۵۰ و ۳۰۰ آشنا شدیم. دانستیم که هر دو کلاس کاربردهای متفاوتی دارند و انتخاب صحیح بستگی به شرایط فنی پروژه دارد. کلاس ۱۵۰ گزینه‌ای اقتصادی برای فشار پایین است، در حالی‌که کلاس ۳۰۰ برای سیستم‌های حساس با فشار و دمای بالا، انتخاب مطمئن‌تری به شمار می‌رود.
در صورتی که برای پروژه خود نیاز به مشاوره تخصصی دارید، می‌توانید با بخش فروش ما تماس بگیرید. کارشناسان ما آماده‌اند تا بهترین انتخاب را بر اساس نیاز فنی شما معرفی کنند.
با خرید از فروشگاه ما، از کیفیت تضمین‌شده، تنوع برند، مشاوره تخصصی و ارسال سریع بهره‌مند خواهید شد. همین حالا سفارش خود را ثبت کنید و تجربه‌ای مطمئن از خرید تجهیزات صنعتی را رقم بزنید.
