انواع اتصالات لوله فولادی،گالوانیزه

معرفی اتصالات لوله فولادی گالوانیزه

در این مقاله سعی داریم به معرفی انواع لوله و اتصالات آن ها بپردازیم. از انواع لوله های مورد استفاده در صنعت می توان به لوله های فولادی ، مسی و پلیمری اشاره کرد. اتصالات هرکدام از این لوله ها متفاوت بوده که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت. لوله گالوانیزه در واقع همان لوله فولادی درزدار (سیاه) است که پس از ساخت،برای محافظت در برابر مواد خورنده، جداره داخلی و خارجی آن را با آلیاژ روی روکش کرده اند . لوله های گالوانیزه در شاخه های ۶ متری به بازار عرضه می شود، اتصال آن ها معمولا دنده ای است و نباید از جوش دادن برای اتصال آن ها استفاده شود. از این لوله در سیستم آب سرد و گرم بهداشتی استفاده می شود .

جدول های استاندارد لوله های فولادی گالوانیزه

لوله های فولادی گالوانیزه باید مطابق یکی از استانداردهای معتبر جهانی ساخته شوند. مقررات ملی ساختمان ایران نیز تنها لوله هایی را که براساس یکی از موسسات استاندارد ساخته شده باشند تایید نموده است. این موسسات عبارتند از:

•  سازمان جهانی استاندارد ISO
•  موسسه استاندارد آلمان DIN
• موسسه استاندارد بریتانیا BSI
•  موسسه ملی استاندارد آمریکا ANSI
•  استاندارد صنعتی ژاپن JIS
• موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ISIRI

برای نمونه در استاندارد BSI لوله های فولادی در سه وزن سبک، متوسط و سنگین ساخته می شوند. تنها مشخصات لوله های متوسط و سنگین براساس این استاندارد در جداول ارائه شده است. کاربرد لوله های سبک در لوله کشی آبرسانی ساختمان ها مجاز نمی باشد. مقدار روی که در گالوانیزه کردن سطوح داخلی و خارجی لوله ها به کار می روند نباید از 5۰۰ گرم بر متر مربع کمتر باشد، ضخامت این مقدار روی برابر ۷۰ میکرون است .

اتصالات لوله گالوانیزه

اتصالات لوله ، قطعاتی هستند که در مسیر لوله کشی برای تغییر جهت، انشعاب گیری، تبدیل قطر لوله و یا اتصال دو لوله به همدیگر مورد استفاده قرار می گیرند. در لوله کشی آب رسانی با لوله گالوانیزه ، متداول ترین اتصالات لوله عبارتند از: بوشن ، زانو ، سه راهی ، مغزی ، مهره ماسوره ، تبدیل و درپوش که جنس آن ها طبق مقررات ملی ساختمان باید از نوع فولادی گالوانیزه(جنس خود لوله)یا چدن چکش خوار باشد .
با توجه به اهمیت اتصالات لوله سفید در شبکه لوله کشی آب رسانی با لوله گالوانیزه ، در این جا به شرح مختصر هر یک از آن ها می پردازیم .

بوشن (Socket) : قطعه ای استوانه ای است که برای متصل نمودن دو قطعه لوله یا فیتینگ به همدیگر به کار می رود و به صورت بوشن ساده ، روپیچ توپیچ و بوشن تبدیل وجود دارد.

زانو جوشی فولادی (elbow) : قطعه ای است که برای تغییر جهت مسیر استفاده می شود و با توجه به زاویه تغییر و نحوه دنده شدن، دارای انواع و اقسام مختلفی است.

سه راهی لوله (Tee) : قطعه ای است که برای انشعاب گیری در لوله کشی کاربرد دارد.

مغزی (Nipple) : یک قطعه لوله دو سر دنده یا یک قطعه ریختگی دو سر دنده است که از آن برای اتصال فیتینگ ها به همدیگر یا به شیرها استفاده می شود.

مهره ماسوره (Unions) :قطعه ای است که برای اتصال دو قسمت از لوله کشی به یکدیگر یا اتصال لوله کشی به دستگاه به کار می رود.

مهره ماسوره خود از سه قطعه پیوسته به هم تشکیل شده است. دو قطعه از آن هر یک به یک طرف وصل می شود و قطعه وسط با اتصال دادن این دو قطعه به یکدیگر دو قسمت لوله کشی را به هم وصل می کند . از مهره ماسوره در اتصال سیستم لوله کشی به دستگاه ها مانند آب گرم کن یا اتصال لوله ها در طول های بلند و در مدارهای بسته استفاده می شود.

درپوش (Plug ) : در صورت لزوم برای بستن دهانه های باز و انشعاب ها به کار می رود.

مقررات ملی لوله فولادی

الف- اعتبار ساخت : روی هر قطعه از لوله، اتصالات لوله ، فلنج ، شیر و دیگر اجزای لوله کشی توزیع آب آشامیدنی باید مارک کارخانه سازنده، کیفیت ساخت یا استاندارد مورد تائیدی که قطعه مورد نظر بر طبق آن ساخته شده است، به صورت ریختگی، برجسته، یا مهر پاک نشدنی نقش شده باشد .

ب- لوله فولادی گالوانیزه : لوله های فولادی باید از نوع گالوانیزه درزدار، دو سر دنده با بوشن فولادی گالوانیزه ومطابق یکی از استانداردهای زیر باشد:

423:  ISLRI

ISO: 65    وزن متوسط و سنگین

DIN: 2440،2441

BSI: 1387   وزن متوسط و سنگین

ANSI: 53 A

انتخاب اتصالات مناسب جهت لوله فولادی

1. اتصالات لوله که در لوله کشی توزیع آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرد باید از نظر استانداردهای جنس، اندازه، ضخامت جدار، نوع دنده و دیگر مشخصات با لوله ها مطابقت داشته و برای کار با لوله های انتخاب شده مناسب باشد.
2. سطح داخلی اتصالات لوله نباید برآمدگی ، بعد، یا تغییر سطح مقطع که ممکن است مانعی در برابر جریان آب ایجاد کند، داشته باشد.
3. در صورت استفاده از مهره ماسوره باید از نوعی انتخاب شود که سطح آب بند بین دو قطعه آن مخروطی یا تخم مرغی باشد . کاربرد مهره ماسوره ای که سطح آن بند آن صفحه صاف عمود بر محور باشد، مجاز نیست .
4. اتصالاتی که در لوله کشی فولادی گالوانیزه استفاده می شود باید از نو چدنی چکش خوار یا از نوع فولادی گالوانیزه و برابر یکی از استانداردهای زیر باشد :

•  فیتینگ های ساخته شده از چدن چکش خوار

DIN: 2950

BSI: 143 ، 1256

ISO: 49

• فیتینگ های فولادی دنده ای

DIN: 2980

BSI: 1740

ISO:4145