سیستم آتش نشانی

منظور از آتش نشانی در این قسمت گزارش بررسی و پیشنهاد سیستم هایی برای اهداف زیر است .

• تجهیز ساختمان با لوازم خاموش کننده آتش در آغاز آتش سوزی توسط کارکنان ساختمان تا رسیدن ماموران آتش نشانی شهری (کمک های اولیه)
• پیش بینی تسهیلات لازم برای استفاده ماموران آتش نشانی
• امکان فرار ساکنین ساختمان

کلیه ارقام ، سیستم ها و مطالب این بخش براساس مقررات سازمان آتش نشانی آمریکا می باشد .

در این بخش از گزارش فقط سیستم های خاموش کننده پیشنهادی مورد بررسی قرار می گیرد . سیستم های لازم برای اعلام خبر خارج از این قسمت از گزارش می باشد .

در گذشته این تصور وجود داشت که آثار تلفات ناشی از وجود خود آتش است درحالی که با تحقیقات بیشتر در سال های اخیر صورت گرفته مشخص گردیده است که قسمت عمده تلفات در طبقاتی از ساختمان که در آنها آتش سوزی رخ نداده است و در طبقات بالاتر قرار دارند صورت گرفته است . در سیستم های تهویه مطبوع دستگاه های دمنده و مکنده هوا ، سوراخ های تاسیساتی در کف و دیوارها و همچنین شافت های عمودی عاملی برای انتقال دود از یک منطقه به منطقه دیگر و از یک طبقه به طبقه دیگر می باشد . بنابراین ملاحظه می شود که سیستم تهویه مطبوع نه تنها باید شرایط آسایش را در داخل ساختمان تامین کند بلکه هنگام بروز آتش سوزی ، انتقال دود و آتش را به طور موثر کنترل نماید.

به هنگام حریق جریان هوا در کانال های هوا که از دیوارها و تیغه ها عبور می کند به سهولت آتش سوزی را از نقطه شروع به فضاهای دیگر منتشر می کند . هوای تازه که از هوارسان به فضاهای مختلف فرستاده می شود به این فضاها اکسیژن می رساند و به گسترش حریق سرعت می بخشد به این ترتیب سیستم توزیع و تخلیه هوا یکی از عوامل جدی در گسترش حریق است لذا برای مقابله با این امر در استانداردهای مدون شده روش های گوناگونی را پیشنهاد نموده که در بخش کنترل دود و آتش این گزارش آمده است .

نوع آتش (کلاس آتش)

ساختمان تجاری خاوران از نظر نوع کارکرد فضاها در مدارک مرجع به ترتیب زیر طبقه بندی شده است .

• فضاهای تجاری در گروه کم خطر قرار می گیرد.
• فضاهای پارکینگ در گروه خطر معمولی قرار می گیرد.

سیستم های آتش نشانی

خاموش کردن آتش با آب

برای خاموش کردن آتش ، آب وسیله ای است با مزایای زیاد ، در آتش خوب نفوذ می کند . دمای منطقه حریق را کاهش می دهد ، تهیه آن نسبتاً  ارزان است و همه جا می تواند در دسترس باشد و بر اشخاص اثر زیان آور ندارد . مزایای آب برای استفاده در خاموش کردن حریق بیش از اینهاست به همین جهت آب به عنوان وسیله اصلی سازمان های آتش نشانی شهری همه جا مورد استفاده قرار می گیرد . سیستم های زیر معمولاً در اطفاء آتش با آب مورد استفاده قرار می گیرد .

• سیستم اسپرینکلر خشک و تر خودکار
• سیستم جعبه آتش نشانی ( با شیر و شلنگ و قرقره )
• رایزرهای خشک در پله های فرار برای استفاده ماموران آتش نشانی

سیستم اسپرینکلر

سیستم اسپرینکلر  به این ترتیب است که کلیه لوله های عمودی و افقی پر از آب است و آب با فشار در پشت آبپاش موجود می باشد . وقتی درجه حرارت محیط به حد غیرمعمول افزایش یابد آبپاش بطور خودکار بازخواهد شد و آب بصورت ذرات ریز از آن خارج می گردد .

جدول 5 مقدار فشار لازم پشت آب فشان و مقدار جریان در پایین ترین قسمت هر لوله قائم و مدت زمانی که برای جریان آب باید پیش بینی شود نشان داده شده است .

جدول شماره 5

اگر ساختمان منطقه بندی حریق شده باشد و مصالح ساختمان از جمله بام نسوز باشد می توان مقدار آب را تا 250 گالری در دقیقه کاهش داد .

فشار در پایین ترین قسمت هر لوله قائم برابر است با فشار لازم پشت آب فشان بالاترین طبقه به اضافه فشار برابر ازتفاع و افت فشار طول خط خواهد بود .

سطح عملکرد هر اسپرینکلر در گروه کم خطر حدود 18 مترمربع و در گروه با خطر معمولی 12 متر مربع پیشنهاد می شود .

سیستم لوله کشی : در این سیستم از لوله های فولادی سیاه (یا مشابه) و فیتینگ فولادی سیاه مخصوص اتصال جوشی خواهد بود .

حداکثر سطحی که یک لوله قائم با سیستم اسپرینکلر می تواند پوشش دهد برای گروه های کم خطر و با خطر معمولی 52000 فوت مربع است .

سیستم جعبه آتش نشانی

سیستم جعبه آتش نشانی شامل :

• کلاس شیر  2.5 اینچ ، مقدار جریان هر شیر 250 گالن در دقیقه
• کلاس شیر 1.5 اینچ ، مقدار هر شیر 100 گالن در دقیقه

برای ساختمان تجاری خاوران کلاس سیستم پیشنهاد می شود . این سیستم از نوع کمک اولیه می باشد . قطر شیر و شلنگ  اینچ و طول شلنگ 20 متر می باشد . انتهای هر شلنگ یک اهرم دستی نصب خواهد شد که بدون  فشردن آن آب از شلنگ خارج نخواهد شد . فاصله انتهای شلنگ تا حریق 9 متر توصیه شده است . نوع این سیستم از نوع تر می باشد که آب با فشار همواره پشت شیر هر جعبه وجود دارد . فشار آب پشت شیر باید دست کم 65 پوند براینچ مربع باشد . لوله کشی های این سیستم نیز فولادی از نوع با مشابه با اتصالات جوشی می باشد .

سیستم خشک در پله های فرار

این سیستم که منحصراً  برای استفاده مامورین آتش نشانی شهری است شامل عناصر زیر است .

در هر پله فرار یک لوله فولادی به قطر 4 اینچ نصب می شود این لوله در حالت عادی ، از آب خالی است و فقط مامورین آتش نشانی و به کمک پمپ های آتش نشانی مخصوص ماشین های این ماموران می توانند از حارج از ساختمان آب در آن تزریق کنند .

در هر طبقه از پله فرار به هر لوله قائم یک اتصال شلنگی به قطر یک و یک دوم  اینچ وجود دارد که ماموران آتش نشانی می توانند شلنگ را به آن متصل نمایند .

انتهای پایین هر لوله قائم 4 اینچ به خارج ساختمان ادامه می یابد و در خارج ساختمان به یک شیر مخصوص اتصال آب منتهی می شود . این شیر محل اتصال شلنگ های آتش نشانی است . به هنگام حریق احتمالی ماموران آتش نشانی را به یک (یا چند) اتصال خارج ساختمان متحصل می کنند و لوله قائم را که در پله فرار قرار دارد با آب تغذیه می نمایند . پس از آن با استفاده از پله های فرار که در مقابل سرایت حریق و دود برای چند ساعت مقاوم است . خود را به طبقه مورد نظر می رسانند و با اتصال شلنگ یک ویک دوم اینچ به لوله قائم مبارزه با آتش را از پله فرار به داخل فضای آتش گرفته آن طبقه آغاز می نمایند .

خاموش کردن آتش با گاز (کپسول های آتش نشانی )

کپسول های آتش نشانی برای شروع آتش سوزی و آتش سوزی های کوچک. مخصوص استفاده ساکنان .در همه فضا های ساختمان به دیوار و ستون ها نصب می شود .

انتخاب نوع کپسول به کلاس آتش سوزی  بستگی دارد . فضاهای مختلف ساختمان از این نظر به چهار کلاس تقسیم می شود.

• کلاس مواد معمولی مانند چوپ . پارچه.کاغذ . مواد پلاستیکی
• کلاس مایعات قابل استشعال . گاز ها و مواد چربی و روغنی
• کلاس  برای حریق هایی که منشاء آنها دستگاه ها و سیستم های برقی است .
• کلاس  مواد قابل انفجار مانند انبار منیزیم .تیتانیوم .سدیم..پتاسیم

با توجه به کلاس آتش سوزی انواع  کپسول های آتش نشانی مناسب به شرح زیر است.

-برای آتش سوزی های کلاس علاوه بر آب . می توان از کپسول های خشک استفاده نمود .

– برای آتش سوزی های کلاس می توان از برمور –تری –فلورمتان یا برمور – کلرو –دی متان یا از کربن دی اکسید .پودر خشک و کف استفاده کر . لازم به ذکر است گاز جزو گروه گازهایی است که در تخریب لایه اوزن کره زمین نقشه موثری  دارند و در کنگره های جهانی تولید و کاربرد آن ممنوع شده است و تعدادی از سازندگان گاز های جانشینی عرضه کرده اند از آن جمله گاز می باشد .

سیستم های اطفا ء گازی به صورت کپسول های دستی و سیستم های مر کزی تهییه می گردد که در سیستم های مرکزی کپسول یا کپسول های گاز در یک محل مستقر هستند و گاز توسط یک شبکه لوله کشی توسط  اسپرینکلرها در فضا پخش می شود  این  سیستم معمولا در فضاهای  نسبتا بزرگ و حساس کار برد خواهند داشت .

پودر خشک و کربن دی اکساید  استفاده نمود .برای آتش سوزی های کلاس که در این ساختمان موردی ندارد  پیشبینی های لازم نیست .حداکثر شعاع پوشش هر کپسول 16 متر .حداکثر وزن آن 40 پوند و ارتفاع نصب آن به دیوار باید طوری باشد که نقطه بالا ی کپسول حداکثر 5/1 متر از زمین بالاتر باشد.