در ورقه كار DVGW،W346توصيه هاي عملي جهت آزمون فشار، شستشو، ميكروب كشي، داخل كردن و كار با خطوط آب آشاميدني با پوشش ملات سيمان آمده
است. ورقه كار DVGW، W347در برگيرنده الزامات بهداشتي آب آشاميدني و روش هاي آزمون مواد با چسب سيمان در محدوده آب آشاميدني، همچنين پوشش ملات
سيمان لوله ها و اتصالات چدن نشكن است.

٢–٢–١٣-لايه/پوشش داخلي آلي

سطوح پيوند لوله ها با مواد آلي پوشش داده مي شوند. اين امر بصورت كلي توسط پوشش لاك پايه بيتومن يا رزين اپوكسي صورت مي گيرد.
شكل١–١٣يك مقطع پيوند سركاسه اسپيگات را نشان مي دهد كه مشخص است كه سطح خارجي اسپيگات لوله مانند پروفيل داخلي سركاسه با آب آشاميدني در تماس است.
مواد پوششي رزين اپوكسي الزامات توصيه هاي KTVيا ليست الزامات رزين اپوكسي، الزامات لاك بيتومني در محدوده پيوند موجود در ورقه كار -DVGW W348را ارضاء مي كند.

بصورت اساسي پوشش هاي در تماس با آب آشاميدني و پوشش هاي داخلي كه شامل مواد آلي هستند مطابق ورقه كار W270از نشت ميكروبي آزمون مي شوند.
اتصالات با يك پوشش رزين اپوكسي همه جانبه محافظت مي شوند. اغلب موارد روش ذوب پودري الكترواستاتيكي يا روش زينتر چرخشي بكار مي رود.
الزامات و روش هاي آزمون در EN14901آمده است.

شكل :١–١٣مقدار سطوح تماس آب آشاميدني در حوزه پيوند اتصال–تايتون

3-2-13-قوانين اروپايي

يك حالت خاص در حوزه آب آشاميدني شامل اين مسئله است كه خطوط لوله براي آبآشاميدني تحت استانداردهاي اجباري و دستورالعمل هاي توليد قرار داشته باشند. از اين بابت بايد موانع كاري برطرف شوند كه مي تواند ناشي از الزامات استانداردهاي ملي مختلف باشد.
قوانين ملي جداگانه جهت حفاظت مصرف كننده و بهداشت آب آشاميدني در هر صورت بايد باقي بمانند. اين امر پايه يك روش مجاز اروپايي ( EASطرح پذيرش اروپايي)را سبب مي شود كه در آن الزامات و روش هاي آزمون براي بخش ساختاري آب آشاميدني كه در آن كليه كشورهاي عضو در بر گرفته شوند، موجود باشد.

بدون ترازهاي حفاظتي ملي ممكن است كه يك آزمون مجاز منفرد در تمام كشورهاي Euبراي بخش ساختاري بهداشت آب آشاميدني مجاز شود كه با آنها EASقبل از
سال ٢٠١٠برپا نمي شود.

٣–١٣-پوشش داخلي ملات سيمان لوله ها و اتصالات براي خطوط فاضلاب

فاضلاب حقيقتاً داراي مواد محتوي بيشتري از آب آشاميدني يا آب خام است. فاضلاب در كانالهاي فاضلاب عمومي بايد قواعد ورقه كار ATV, A115را داشته باشندكه در بر گيرنده قواعد عمومي جهت ملاك هاي عمومي مهم است و مقدم بر همه جهت فاضلاب هاي خانگي است.از اين قواعد عمدتا د در ايستگاه هاي كاري فاضلاب هاي
صنعتي صنعتي در برخي حالات تخطي مي شود.
لوله و اتصالات چدن نشكن براي خطوط فاضلاب در EN598استاندارد شده اندكه محدوده استفاده كانال هاي سقوط آزاد و خطوط فشاري را در بر مي گيرد. پوشش
داخلي بايد بارهاي مختلف مكانيكي و شيميايي را به صورت مداوم تحمل كند. آنها با سيمان خاك رسي به عنوان واسطه چسبنده توليد مي شوند.
از اين بابت آنها نه فقط بارهاي شيميايي مانند آب هاي غليظ نمكي، اسيدي يا بدون املاح(نرم) را تحمل مي كنند بلكه بارهاي مكانيكي مثلاً حركت فاضلاب يا تميزكاري
فشار بالا را نيز تحمل مي كنند.
پوشش داخلي سيمان خاك رسي در روش چرخشي گريز از مركز به صورت شديدي محكم مي شود و در اتاقك هاي گرمايشي و در درجه حرارت هاي بالا آنقدر كيور
مي شود كه ساختار كريستالي مكعبي شكل پايداري از هيدرات–آلومينات تشكيل مي دهد كه مبناي مقاومت بالا اين پوشش داخلي است. محدوده پيوند با يك پوشش رزين اپوكسي در برابر حمله محافظت مي شود.
EN598در برگيرنده الزامات زير جهت مشخصات قابليت تحمل بار درپوشش داخلي است:
• پايداري شيميايي:
٦ماه در معرض PH3تا PH13
• مقاومت سايشي:
١٠٠٠٠٠حركت در ، Darmstadterتكان دهنده حركتي
• مقاومت در برابر تميزكاري فشار بالا
در ورقه كار راهنماي M168محدوده استفاده از PH3.5تا PH10داده شده است.

گواهي هاي مقاومت در برابر خوردگي اسيد سولفوريك بيولوژيكي در انستيتو
ميكروبيولوژي دانشگاه هامبورگ موجود است.(١–١٣)

4-13-پوشش هاي داخلي در خطوط آب خام

آب خام مطابق با آب اشاميدني نمي باشد چونكه در آن مقدار زيادي حل كننده هاي آهكي، آب اسيدي وجود دارد. آب محلول كلسيت به مرور زمان به استحكام مواد
چسبيده شده به سيمان به علت حل جزء كربنات كلسيم تاثير مي گذارد. هر چه قدر اين اتفاق شديدتر باشد ظرفيت حل كلسيت بالاتر و تراكم ماده پوشش كمتر مي شود.
براي آب خام كه مطابق با قواعد آب آشاميدني نيست.پوشش ملات سيمان از سيمان با پايه خاك رس بازي استفاده مي شود. ملات سيمان خاك رسي به صورت عملي داراي آهك آزاد نيست و بنابراين در تطابق با آب حل كننده آهك مقاوم است. همچنين ملات سيمان بهينه سازي شده با مواد پلاستيكي در برابر آب حل كننده آهك مقاوم است.
مقاومت به خوردگي طبق ، DIN2880ضميمه Cبا محلول بافر استات (PH4.5) اثبات مي شود.

٥–١٣-پوشش هاي داخلي در خطوط آب سرد و مصرفي

جهت انتقال آب مصرفي و خنك كه خواص شيميايي آنها مطابق با آب آشاميدني مي باشد لوله و اتصالات با برنامه آب آشاميدني بكار مي روند.
براي آب هايي كه محلول آهكي دارند از لوله و اتصالات با پوشش داخلي پايه سيمان خاك رسي بازي استفاده مي شود.

٦–١٣-پوشش داخلي خطوط گاز

لوله و اتصالات جهت انتقال گاز سوختني به صورت معمول داراي پوشش داخلي بيتومن مي باشند اين پوشش كافي است هنگامي كه گاز سوختني طبق تعاريف
-DVGWورقه كار G260خشك مي باشد.
EN969با ضميمه ١امكان استفاده پوشش داخلي ملات سيمان لوله هاي آب آشاميدني براي خطوط لوله گاز را مي دهد، كه سبب نگهداري آسان خط لوله مي شود.
جدا از گاز سوختني. ديگر گازها مي توانند با درجه حرارت بالاتر در خطوط لوله چدن نشكن انتقال يابند.

كاربردهاي معمول براي خطوط جهت انتقال گازهاي مصرف شده يا خطوط دمشي در تاسيسات تصفيه مي باشد.
شكل ٢–١٣نصب يك خط جمع آوري گاز مصرف شده را نشان مي دهد.
نوع پوشش داخلي براي لوله ها و اتصالات جهت انتقال چنين گازهايي طبق توافق مي باشد.
شكل ٢–١٣لوله هاي جمع اوري گازهاي مصرف شده (ضايعاتي) در سالن مونتاژ
Montage holle-Corgolifter انتقال اقلام

7-13-پوشش رزين اپوكسي (EPاتصالات )

اتصالات در حوزه فاضلاب به صورت استاندارد در داخل و خارج با پوشش EP تحويل مي شوند. همچنين در حوزه آب آشاميدني كاربرد اين پوشش صورت مي گيرد.
پوشش در استانداردهاي EN598و EN595اشاره و در EN14901استاندارد شده است.

٨–١٣-پوشش داخلي اتصالات با لعاب خاص

در حوزه پوشش داخلي شيرها براي استفاده آب آشاميدني پوشش لعاب از مدت ها پيش بكار مي رفته است. همچنين براي اتصالات چدن نشكن اين پوشش بكار مي رود. اين پوشش در DIN3475ضخامت لايه بين 150µmو 500µmاستاندارد شده است.

شكل٣–١٣يك گروه از اتصالات را نشان مي دهد كه با مواد پوششي مختلف, پوشش داخلي يا خارجي شده اند. (شكل٣–١٣را نگاه كنيد.)

شكل: ٣ –١٣يك گروه از اتصالات با مواد پوششي مختلف, پوشش داخلي يا خارجي

1-14-كليات

در بارهاي مكانيكي يك جسم در برابر تنش مكانيكي бبا تغيير شكل معين εمعادله مربوطه زير را مي دهد: E=б/ε
كه در آن Eمدول الاسيسيته ماده است. براي هر ماده اين مقدار با گذشت زمان تغيير مي كند و به صورت قاعده در يك مطالعه كوتاه مدت معين مي شود و با امنيت كافي در محاسبات بكار مي رود.
لوله ها بايد در مدت زمان كاري كلي آب بند و كارا باقي بمانند. در محاسبات آنها در كنار بارهاي داخلي و خارجي، شرايط كاري و رفتار ماده نقش مهمي را بازي مي كنند.
نسبت حقيقي كافي تنش، تغيير شكل در مقادير مجاز بصورت اطمينان مشخص مي شود.
مقدار به نوع و تنش و شكست آن بستگي دارد كه ماده از خود نشان مي دهد و به اطمينان لازم در هنگام استفاده نيز بستگي دارد.
–٢–١٤بارها
بارهاي اعمال شونده به خطوط لوله مدفون شونده در خاك مانند
• بارهاي زمين
• بارهاي تخت يكسان توزيع شده
• بارهاي ترافيكي
• بارهاي تخت محدود شده
• فشار داخلي
• بارهاي خاص (پايه/نصب حفاظ ها)
مي باشند.

–بارهاي زميني

مهار كردن خطوط لوله بخشي از كار عملياتي لوله گذارها است و حقيقتاً اين امر شامل تقسيم بار و توزيع فشار در محيط لوله و نيز تقسيم فشارهاي اثر كننده جانبي روي خط لوله است.
محاسبات استاتيكي در اولويت قرار مي گيرند به صورتي كه بارها و واكنش ها در طول لوله بصورت يكسان توزيع مي شوند.

– بارهاي تخت يكسان توزيع شده

مي تواند مثلاً Schuttguterباشد.

–بارهاي ترافيكي

تحت بارهاي ترافيكي بارهاي اثر كننده به خط لوله بصورت ثابت نمي باشند. لذا مثلاً موارد زير محاسبه مي شوند:
• بارهاي ترافيكي خياباني
• بارهاي ترافيكي خطوط راه آهن
• بارهاي ترافيكي خطوط هواپيما