لوله چدنی

لوله چدنی ، جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است وبر حسب نوع کاربرد آنها و مقدار آلیاژ، شکل و طول لوله، نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستند و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب هستند و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب استفاده میشوند.

لوله های چدنی که در سیستم لوله کشی فاضلاب به کار می رود:

الف- سرتوپی (یک سرتوپی-دوسرتوپی)

ب- دو سر تخت

نکته: لوله های چدنی با سرتوپی و سرتخت به ترتیب لوله های بوشن دار و بدون بوشن نیز نامیده می شوند.

مزایای لوله های چدنی

1. در برابر فشار وارده به جداره های خارجی دارای مقاومت و استحکام خوبی هستند.
2. فرسودگی این لوله ها کمتر از لوله های فلزی است.
3. می توان به راحتی از دستگاه تراکم هوا جهت باز کردن و رفع گرفتگی لوله استفاده نمود.
4. قیمت لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی ارزانتر است.

معایب لوله های چدنی

1. نصب لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی کندتر انجام می شود.
2. لوله های چدنی به علت تاثیر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب زنگ می زنند و جلوگیری از زنگ زدگی آنهات میسر نمی باشد.
3. داشتن وزن زیاد قطعات و کثر اتصالات ودر نتیجه زیاد پیوند از معایب دیگر لوله های چدنی می باشد.

مقایسه لوله چدنی توپی دار و سر تخت

1. قابلیت تحمل فشار لوله های سرتخت بیشتر است.
2. لوله های سرتخت به نداشتن مادگی و لبه های قیطانی و وزن و ضخامت کمتر نوع پیوند کاربرد بیشتری دارند.
3. لوله های سرتخت به دلیل خاصیت الاستیکی نوع پیوند آن تغییر حرارت بیشتری را نسبت به لوله های دیگر تحمل می کند.

نکته: در اتصالات چدنی دو نوع تبدیل کاهنده (تخفیفیه) و تبدیل افزاینده در اندازه های تبدیلی متنوع وجود دارد که بر حسب جهت توپی سر وصاله ، اگر توپی بزرگتر از لوله باشد تبدیل فزاینده و در غیر این صورت کاهنده خواهد بود.

افست یا دو خم

در تغییر امتداد لوله های افقی و قائم سیستم لوله کشی فاضلاب به کار میرود و با مقادیر انحراف مختلف تولید می شوند.

نکته: برای محاسبه خم 45 درجه بایستی از روابط زیر استفاده کرد.

طریقه اتصال لوله های چدنی

اتصال لوله های چدنی توپی دار با استفاده از کنف و سرب انجام می گیرد و اتصال لوله های چدنی دو سر تخت به کمک واشر لاستیکی و بست مخصوص انجام می شود.

روش اتصال لوله های چدنی توپ دار

1. ابتدا بایستی بدنه لوله و اتصالات از نظر سالم بودن تست شود و نحو آزمایش از طریق زدن ضربات آرام چکش امکان پذیر است. چنانچه لوله شکسته باشد یا حتی دارای ترک مویی حزیی باشد صدای ضربات یه صورت بم که اصطلاخا صدای مرده چدن نام دارد شنیده می شود.
2. پس از اینکه لوله ها در یک امتداد به صورت هم محور در داخل یکدیگر قرار داده شدند کنف مخصوص بایستی با استفاده از قلم و چکش در طوقه مطابق شکل متراکم شود. لازم به ذکر است کنف مورد استفاده به دو روش دو رشته ای و سه رشته ای بافته می شود و کنف بافته شده بایستی متناسب با قطر لوله های اتصالی بوده و فضای بین نر و مادگی را تا عمق 2/5 سانتی متری لبه مادگی پر نماید.
3. سرب مذاب که قبلا توسط چراغ کوره ای یا کوزه ذوب تهیه شده با ملاقه مطابق شکل داخل طوقه ریخته می شودچنانچه محل پیوند به صورت کاملا عمودی و سرتوپی رو به بالا باشد نیازی یه کمربند سرب رزی نیست اما اگر محل پیوند افقی یا مایل یا سرتوپ رو به پایین باشد استفاده از کمربند سرب ریزی ضروری است و باید با استفاده از کمربندهای نخ شوز لاستیکی یا فلزی یا گل رس با ایجاد مسیر سرب ریزی عمل سرب ریزی را انجام داد.
4. بعد از تمام مراحل فوق وقتی سرب سرد شد آن را باید با استفاده از قلم سرب کوبی و چکش به طور آهسته کوبید تا مواد لازم حتی الامکان به داخل اتصال برود.

روش اتصال لوله های چدنی سر تخت

1. ابتدا باید واشر لاستیکی را از طوقه فولادی خارج کرده و سالم بودن آن را بررسی نمود.
2. واشر لاستیکی را در انتهای قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوری که رگه برجسته میانی به لبه اانتهایی لوله مماس باشد.
3. قسمت آزاد واشر لاستیکی را به پایین برگردانده تا رگه برجسته میانی روی لبه انتهایی لوله قرار گیرد.
4. قطعه دوم مورد اتصال را وارد واشر لاستیکی نموده به طوری که لبه آن روی رگه برجسته میانی قرار گیرد. سپس باید قسمت برگردانیده شده واشر را به حالت اول خود درآورد.
5. بست نگهدارنده فولادی را باز رده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلی آن را کمی چرب نموده و طوقه را در محل خود و بر روی واشر لاستیکی قرار داده و پیچ ها را در محل خود باید به تدریج سفت نمود.