انواع شیر آلات

انواع شیر آلات یکی از اصلی ترین قطعات در صنایع گوناگون  ، چند نمونه از شیر آلاتی که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

شیر پروانه ای            Butterfly Valve

یکی از ساده ترین و متداول ترین نوع شیر در واحدهای نفت و پتروشیمی می باشد که در حجم زیاد انتقال سیال ( به خصوص مخازن و برج های تحت فشار) جهت تنظیم و قطع و وصل کردن جریان سیال مورد مصرف قرار می گیرد و این قابلیت را دارد تا در حداقل زمان ممکن سرعت عبوری سیال مورد مصرف قرار می گیرد و این قابلیت را دارد تا در حداقل زمان ممکن سرعت عبوری سیال را به حداکثر برساند ساختمان آن از یک بدنه معمولی و یک صفحه مدور که حول میله ای حدود  90  ̊ می گردد و به وسیله اهرمی به قسمت محرک شیر وصل می باشد تشکیل شده است. این محرک ممکن است دستی یا به وسیله فشار هوا یا برق باشد.

این نوع شیرها از سایز   تا سایز 200”  تولید می شوند.

موارد استفاده این شیرها

• ایستگاه های حرارتی و هیدرولیکی
• صنایع نفت ، گاز، نیروگاه ، پتروشیمی و ….

برخی مزایای این شیرها

• کم بودن وزن و عرض
• عدم نیاز به تکیه گاه اضافی

شیر بشقابی     Globe Valve

این شیرها جهت کنترل دبی جریان سیال به کار میروند. این شیرها به علت حرکت غیر خطی سیال ، مقاومت بیشتری را نسبت به انواع دیگر در برابر جریان از خود نشان می دهند.

انواع شیرهای بشقابی عبارتند از :

Angle Valve: دارای یک زاویه 90 درجه بین ورودی و خروجی می باشد. در فضاهای محدود، ضمن کنترل جریانف نقش یک زانویی را هم دارند.

Needle valve: در مواردی که تنظیم جریان را با دقت خاصی مورد نیاز باشد از شیرهای سوزنی استفاده می شود. شیرهای سوزنی در سایزهای پایین ( غالبا ½ تا ¾ اینچ) و معمولا برای مصارف ابزار دقیق و نونه گیری بکار برده می شوند.

شیر کشویی   GATE VALVE

از این نوع شیر جهت قطع و وصل نمودن جریان سیال و همچنین جهت رساندن افت فشار به پایین ترین سطح، مورد اسفاده قرار می گیرد. قابلیت تنظیم جریان را ندارند و در حالت نیمه باز دچار آسیب خوهند شد. در این شیرها با قرار گرفتن دریچه کشویی شیر در شیار seat از عبور سیال جلوگیری می کند. یک Gate Valve برای محدوده وسیعی از سیالات می تواند مورد استفاده قرار می گیرد و در هنگام بسته شدن آب بندی خوبی دارد. مهمترین موار استفاده از این شیرها در مایعات ویسکوز (چسبنده) همانند گریس های سبک، روغن های سنگین و سایر سیالات غیر قابل اشتعال می باشد.

انواع شیر کشویی عبارتند از:

• شیر دروازه ای گوه ای (Wedge Gate Valve)
• شیر دروازه ای چاقویی (knife Gate Valve)
• شیر دروازه ای خط لوله (Throught Conduit Gate Valve)

شیر توپی (Ball Valve)

در این شیر بخش مسدود کننده کانال سیال به صورت کره (یا نیم کره) بوده و چناچه مساحت مجرای عبور سیال، از مساحت خط لوله کوچکتر باشد Reduce Bore و اگر مساحت مجرای عبور سیال، دقیقا برابر با مساحت خط لوله باشد Full Bore نامیده می شود.  استاندارد ساخت این شیرها –API 608-  API 6D- BS 5351 است و بر اساس API 6D تست می شوند. از مزایای این شیرها می توان به نصب، تعمیرو نگه داری آسان تر و کم هزینه تری نسبت به سایر شیر آلات، قابلیت استفاده در حالت نیمه باز ¼ ، عدم نیاز به سیستم روانکاری اشاره نمود.

شیر یک طرفه (Check valve)

این نوع شیرها صرفا جهت جلوگیری از برگشت سیال در نظر گرفته می شوند. نحوه باز وبسته شدن مسیر عبور جریان در چک ولو کاملا وابسته به عبور جریان سیال در مسیر انتقال می باشد، یعنی زمانی که سیال خلاف جهت عبوری شیر یک طرفه حرکت کند، مسیر مسدود کننده چک ولو بسته خواهد شد. این شیرها به طور معمول نیاز به کنترل دستی یا اضافی ندارند و چنانچه سیال به هر دلیلی 180 درجه تغییر مسر دهد بلافاصله بسته می شود.

شیر اطمینان Safety Valve

این شیر جهت کنترل فشار در بویلرها و مخازن تحت فشار جهت انواع سیالات مختلف از قبیل گاز، بخار، آب و یا هوای فشرده استفاده می شود که به طور خودکار در صورت بالا رفتن فشار یا دما در مخزن وارد عمل شده و مقداری از محتویات را تخلیه می کند. این شیر قابل تنظیم بوده و با توجه به فشار جاری سیال داخل آن تنظیم می گردند. بدان معنی که هرگاه فشار جریان بیش از فشار تنظیمی بر روی شیر باشد شیر به صورت اتوماتیک جریان را قطع می کند و از طرف دیگر اگر فشار جریان کمتر از حداقل فشار تنظیمی بر روی شیر باشد باز هم جریان را قطع خواهد کرد. به همین دلیل در مسیر عبور سیالی که تغییرات فشار ناگهانی در آن محتمل است از وجو این شیر استفاده می گردد.

نوع دیگری از شیرهای ایمنی نیز موجود است که به آن ها شیرهای اطمینان فشارشکن گویند. این شیر بر خلاف نمونه بالا با توجه به شرایط تنظیمی بر روی آن و موقعیت سیال در وقت لازم باز می شود و جریان را تغییر می دهد و یا به عبارت ساده تراز فشار لوله می کاهد.

انوع مختلف گسکت و پکینگ با فشارهای کاری 150-300-400-600-900-1500-2500 و مطابق با استاندارهای API601/ B16.20 / B16.21 :ASME

Packings & Gaskets

Gaskets

بهترین درزگیر مکانیکی، به گونه ای طراحی شده تا در فضای خالی بین2 اتصال فلنجی که تحت فشار هوا یا آب است قرار گرفته تا از نشتی جلوگیری به عمل آید. گسکت ها معمولا از برش موادی که به صورت ورق است، تولید می شوند. انواع گسکت ها : مقوایی، لاستیکی، سیلکونی، فلزی، نمدی، پلیمری و فایبر گلاس می باشد.

Gaskets

پکینگ ها دارای انواع و سایزهای مختلفی بوده و موارد استفاده ی آن ها در آب بندی شفت پمپ ها و فلنج  می باشد. در صنایع ای مانند نفت ، گاز ، پتروشیمی و نیروگاهی انواع پکینگ های مورد استفاده عبارتند از :

• گرافیت
• چوب پنبه
• تفلون
• سیلیکون
• پلی اورتان
• دونیت